కథ అనేది యిట్లాగే వుండాలి- అని నిర్వచనం చేయబూనుకోవడం అసాధ్యం. ఎందుకంటే, వీలయినంత తక్కువ స్థలం ఆక్రమించుకుని- చదువరి హృదయంలోనికి సూటిగా బాణంగా ప్రవేశించగల సంఘటనను- దాని పూర్వాపరాల ప్రసక్తులు తీసుకురాకుండా- చర్చించే సంవిధానాన్ని ఏమని నిర్ణయించగలం? పూర్వాపరాల జోలికి వస్తే అవి మళ్లీ వేరే కథలు అవుతాయి. సంఘటనలో యిమిడిపోయే సన్నివేశం మటుకే మనముందు నిలిచి వుంటుంది, తాత్కాలికంగా. కథ పేజీలు పెరిగిపోయినకొద్దీ చదువరి అభిరుచి మారిపోతూ వస్తుంది. కారణం-పాత్రల పేర్లు ఎన్ని అని గుర్తుపెట్టుకోవడం, ఎవరు యే సమయంలో యేం మాట్లాడారో గుర్తుతెచ్చుకోవడం అసాధ్యం.

ఓం భూర్భువస్సువః తత్‌సవితుర్వరేణ్యమ్
భర్గో దేవస్య ధీమహీ ధియో యో నః ప్రచోదయాత్

హిందూ సమాజం భగవంతుని యొక్క నిరాకారాన్ని ఎంత పవిత్రంగా భావిస్తుందో భగవంతుని భావాత్మక, గుణాత్మక, భౌతిక రూపాన్ని కూడా అంతే పవిత్రంగా ఆరాధిస్తుంది. అనాదిగా మన దేశంలో వెలసిన వివిధ దేవతామూర్తుల ఆలయాలు, ఆరాధనా పద్ధతులు, నియమాలు, సంప్రదాయాలే ఇందుకు ప్రత్యక్ష నిదర్శనం.
అంతేకాదు వివిధ పర్వదినాలలో బహిరంగంగా ఆయా దేవతామూర్తులను ప్రతిష్ఠచేసి పెద్దఎత్తున ఉత్సవాలుచేయడం కూడా మనకు పరిపాటే. ఇళ్ళలో కూడా పండగలలో దేవతామూర్తులను ప్రతిష్ఠచేసి కుటుంబమంతా కలిసి పూజలు చేస్తాం. తరువాత ఆ విగ్రహాలను సముద్రంలోనో, నదులలోనో నిమజ్జనం చేయడం లేదా ఇళ్ళలో అయితే దేవుని మందిరంలో ఉంచడం చేస్తాం.

* శ్రీరామునికి వాలికి ఏ విధమైన విరోధమూ లేదు. ఎందుకని వాలిని రాముడు సంహరించాడు?
- తలారి బలరాం , మచిలీపట్నం.

పురాణాలు, పురాణపురుషుల జీవితాలను చదివి ఆకళింపుచేసుకుని కలియుగంలో మానవుడు ముక్తిమార్గాన్ని తెలుసుకోవచ్చు. ఒకానొకకాలంలో ఆత్మదేవుడను ఒక విప్రుడు ఉండేవాడు. అతనికి గయ్యాళి అహంకారి అయిన దుంధులి అను భార్య ఉండేది. ఆ విప్రదంపతులిద్దరూ ఎన్నో పూజలు పునస్కారాలు చేసినావారికి సంతాన యోగం కలుగలేదు. ఓసారి ఆత్మదేవుడు అడవికి వెళ్లి అక్కడ ఉన్న జలాశయాల్లో మునిగి దేహం వదులుదామని యత్నించాడు. అక్కడికి ఓ తాపసి వచ్చి దేహత్యాగం మహాపాపమని ఆత్మదేవుడిని దేహత్యాగం నుంచి తప్పించాడు. అపుడు ఆత్మదేవుడు తాను పడుతున్న నరకబాధను గురించి చెప్పాడు.

ముత్తారం ఖమ్మం జిల్లా ముదిగొండ మండలం ముత్తారం గ్రామంలో శ్రీ సీతారామచంద్రస్వామి దేవాలయం వుంది. మా పూర్వీకులైన కృష్ణరాయలగారి కోరిక తీర్చేందుకు, శ్రీ రామచంద్రుడు, భద్రాచలంలో వున్నట్లు మా గ్రామంలో కూడా వెలిసి, ముక్తివరం- ముత్తవరం- ముత్తారం రామాలయంగా దాన్ని ప్రఖ్యాతి గావించాడని ఈ ప్రాంతం వారి నమ్మకం. దీనికి తగిన ఆధారాలు తెనాలి దగ్గరున్న అంగలకుదురు గ్రామంలోని శ్రీ కోదండరామ సేవక ధర్మ సమాజం వారు ప్రచురించే ‘్భక్తిసంజీవని’ అనే ఆధ్యాత్మిక మాసపత్రికలో దొరికాయి. ఇటీవలే గ్రామస్తులంతా కలిసి జీర్ణావస్థలో వున్న ముత్తారం రామాలయాన్ని పునర్నిర్మించి, ఆ ప్రాంతంలో పెద్ద దేవాలయంగా చేసారు.

మన సంస్కృతి విశ్వంలోనే ఘనతగాంచింది. మన భారతీయ సంస్కృతి భవ్యమైంది, దివ్యమైంది. ఇందులో నైతిక విలువలు, నాగరికత విశిష్టతని ఎత్తిచూపిస్తాయి. మన సంస్కృతి సాహిత్య సంప్రదాయలలో మానవతా విలువలు వెల్లివిరిసి ప్రతిబింబిస్తాయి. అవి జాతి ఔన్నత్యానికి ఆసరాయై అద్దంపడతాయి. మన సంస్కృతి ఆదినుండీ మానవతా పరిమళాలను వెదజల్లుతూ మానవునిలో మార్పును తీసుకొచ్చే మంచిని పెంచుతూ పంచుతూ ఆదర్శంగా ఆవిష్కృతమై అగ్రపూజనందుకుంటుంది. కావుననే ప్రపంచంలో అసలైన మానవత్వం ఎక్కడుందని ఎవరైనా ప్రశ్నిస్తే అది ఒక్క భారతదేశంలోనే మిగిలి ఉందని, చెప్పడంలో అతిశయోక్తి లేదు.

జాహ్నవీ నదీ సలిల సేవ బ్రహ్మజ్ఞాన సంపద ప్రాప్తించడానికి హేతువు. కలియుగంలో కలుష చిత్తులకి, మనఃక్షోభం కలిగించే శఠులకీ, పరుల విత్తం అపహరించు నరులకీ, నియమ నిష్ఠలు పాటింపని జనులకీ, అంతరాత్మలో ప్రాయశ్చిత్తం కావించుకొనే కాంక్ష కలిగినపుడు మానవులకందరికీ గంగయే దిక్కు. శివరక్ష!
తొలియుగమైన కృతయుగంలో అన్నీ తీర్థాలే. త్రేతాద్వాపర కలియుగాల మూడింటిలోనూ పుష్కరం, కురుక్షేత్రం గంగయున్ను మానవులు తరించడానికి బ్రహ్మ నిర్మితాలైన తీర్థాలు.