హిమాలయాల్లో ఓ అరుదైన ఔషధం దొరుకుతుంది. అదే ‘హిమాలయన్ వయాగ్రా’. ఇది కేవలం నపుంసకత్వానికి మాత్రమే మందు కాదు.. క్యాన్సర్, ఆస్తమా చికిత్సలకు కూడా ఉపయోగపడుతుందని నాటువైద్యులు చెబుతున్నారు. ఈ హిమాలయన్ వయాగ్రాను ‘యర్సగుంబా’ అంటారు. భారత్ సహా నేపాల్, భూటాన్, టిబెట్‌లోని హిమాలయా ప్రాంతాల్లో ఇది దొరుకుతుంది. గొంగళి పురుగుకు నేలలో ఉండే ఒక రకమైన ఫంగస్ సోకుతుంది. ఫంగస్ సోకిన గొంగళి పురుగు మరణించాక అది యర్సగుంబాగా మారుతుంది. ఈ ఫంగస్ మూడు వేల నుండి ఐదు వేల మీటర్ల ఎత్తులో పెరుగుతుంది. అంతర్జాతీయ మార్కెట్లో దీని విలువ కిలో రూ. 70 లక్షలు ఉంటుంది. యర్సగుంబాను అమెరికా, ఇంగ్లండ్, చైనా, సింగపూర్, జపాన్, కొరియా, మయన్మార్, థాయ్‌లాండ్ వంటి దేశాలకు ఎగుమతి చేస్తారు. అక్కడ ఒక్క గ్రాము యర్సగుంబా విలువ దాదాపు రూ. ఏడు వేలు ఉంటుంది. జపాన్, చైనా వంటి దేశాల్లో యర్సగుంబాను సంప్రదాయ చికిత్సల్లో వాడుతున్నారు. అంతేకాదు, దీన్ని ఉపయోగించి రోగనిరోధక శక్తినిచ్చే బూస్టర్స్‌ను తయారుచేస్తున్నారు. యర్సగుంబా ఇమ్యూనిటీ పవర్‌ను ఇవ్వడమే కాకుండా కిడ్నీలకు, ఊపిరితిత్తులకు బలాన్ని చేకూరుస్తుంది. ఇది క్యాన్సర్, ఆస్తమా చికిత్సల్లో ఉపయోగపడుతుంది. ఇలా యర్సగుంబా పెద్ద పెద్ద జబ్బులకు ఔషధంగా పనిచేయడమే కాదు.. శరీరంలో కొలెస్ట్రాల్‌ను తగ్గించడానికి, తలనొప్పి.. ఆఖరికి పంటినొప్పి చికిత్సకు కూడా యర్సగుంబా పనిచేస్తుంది. నపుంసకత్వానికి దీనిని మించిన ఔషధం మరొకటి లేదని నమ్ముతారు కొందరు వైద్యులు..
మే, జూన్ నెలల్లో ఈ ఔషధాన్ని సేకరించడానికి వేలాదిమంది ప్రజలు పర్వతాలపైకి వెళతారు. ఆ సమయంలో కింద ఉన్న గ్రామాలన్నీ ఖాళీగా కనిపిస్తాయి. భూతాపం, డిమాండ్ పెరగడం.. వంటి కారణాలతో వీటి లభ్యత గణనీయంగా పడిపోతోందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. గతంలో యర్సగుంబా విరివిగా లభించేదట. కొన్నిసార్లు రోజుకు వంద కూడా దొరికేవట. ఇప్పుడు రోజుకు రెండు నుంచి ఇరవై మాత్రమే దొరుకుతున్నాయట.. కొన్నిసార్లు ఒక్కటీ దొరకదు అని అక్కడి ప్రజలు వాపోతున్నారు. వీటిని సేకరించడానికి వీరు చాలా ఎత్తుకు వెళతారు. అంత ఎత్తులో పనిచేయడం చాలా ప్రమాదకరం. ఒక్కోసారి మంచు చరియలు విరిగి పడుతుంటాయి. ఆ మంచు ప్రవాహం చాలా భయంకరంగా ఉంటుందని అక్కడి వారు చెబుతారు. ఒక్కో యర్సగుంబాను కేవలం రూ. 250 నుంచి 300కు అమ్ముతారు. వీరి వార్షిక ఆదాయంలో దాదాపు 56 శాతం వీటి ద్వారానే వస్తుంది.