(హంస దౌత్యం)
అట్లు ప్రవర్తించుచున్న వేనుని వద్దకు 34మరీచి (బ్రహ్మమానస పుత్రుడు) ప్రముఖులును ఋషులు వచ్చిరి... అధర్మములను చేయవద్దని, సనాతన ధర్మమును అతిక్రమించవద్దని, 3అత్రిమహర్షి తరువాత ప్రజాపతిగా అవతరించావని, ప్రజలను పాలించెదనని చెప్పి రాజువయ్యావని, అందువలన అధర్మవర్తుడవు కావద్దని వేనునికి హితబోధ చేశారు. మహర్షుల మాటలు విన్న వేనుడు.

తే.గీ. దివ్యలింగాలు దేశానఁ దేజరిల్లి
జూడ ఁగన్నులు చాలవు సోమశేఖ
రా! మహత్వంబు నెన్నంగ నోమువాడ
పాహిమాం పరమేశ్వరా! పార్వతీశ!

భావం: ఈ దేశమంతటా ప్రకాశించే నీ దివ్యలింగాలు చూడడానికిరెండు కళ్లు చాలవు సోమశేఖరా! నీయొక్క గొప్పతనాన్ని గణిస్తే కాపాడేవాడవు. నీవేనయ్య, పార్వతీపతీ!

వామనావతార ఘట్టం
వచనం: వారాదినమున చాలా దూరం పయనించి, సిద్ధాశ్రమాన్ని చేరుకున్నారు. అది తరులతాదులతో, మృగాలతో, పక్షులతో రమణీయంగా ఉంది. దాని అంద చందాలకు ముగ్ధులైపోయారు రామలక్ష్మణులు.
‘‘ఈ ఆశ్రమమెవరిది? ఇక్కడెవరుంటారు?’’అంటూ ప్రశ్నించారు వారు. అప్పుడా విశ్వామిత్ర మహర్షి దాని కథనిలా వివరించాడు.

అస్తమ్రనగ మంత్రమ్మే- మంత్రమనగ ఆలోచన
ఆలోచన యన జ్ఞానం- జ్ఞానమూర్తి మనుజుండు

శస్త్ర మనిన ఆయుధమ్ము- మనిషి చేతబంటు
మనిషి మూర్ఖుడైన వేళ- మూర్ఖుడౌను బంటు.

మనిషే ఒక ఆయుధమ్ము- ఆలోచన పిడికిట
ఆలోచన ఆయుధమ్ము- ధర్మమార్గమునకిట.

ధర్మమ్మే మూలమ్ము- విశ్వవృక్షమునకు
ధర్మమ్మే ఛత్రమ్ము- విశ్వజీవరాశులకు.